‘Als het me niet meer raakt, stop ik’

Vier jaar geleden startte Anne-Marie Eekhout als palliatief verpleegkundige bij Activite in Alphen aan den Rijn. Haar hulp wordt ingeroepen als iemand te horen heeft gekregen dat er geen genezing meer mogelijk is. In overleg met de huisarts bezoekt zij deze cliënten thuis om hun vragen en verwachtingen te bespreken ten aanzien van deze laatste weken, maanden en soms zelfs jaren. Daarbij brengt zij ook de mogelijke ondersteuning van de Hospicegroep ter sprake: “Ik merk dat er nog veel angst en onwetendheid heerst. Mensen hebben soms het beeld van een ouderwets sterfhuis voor ogen. Ik raad ze dan aan om gewoon eens te gaan kijken, om de sfeer te proeven. Daarna zijn ze vaak zeer te spreken over wat zij hebben gezien en gehoord.”

De kunst om het samen te doen

“Vaak is het de wijkverpleegkundige of de huisarts die signaleert dat een cliënt de laatste levensfase ingaat. Als palliatief verpleegkundige ben ik opgeleid om in die fase een passende begeleiding te bieden. Ik bespreek de symptomen waar mensen last van hebben of waar zij bang voor zijn. Dat kunnen fysieke klachten zijn, maar denk ook aan psychische, sociale of existentiële vragen. Aan de hand van die gesprekken geef ik informatie en verwijs ik door naar de juiste personen of instanties. De huisarts is in dat proces een belangrijke spil, omdat hij of zij uiteindelijk eindverantwoordelijk is voor de zorg die ingeschakeld wordt. Het contact is heel laagdrempelig, en dat moet ook voor een goede en tijdige inzet. De kunst van de palliatieve zorg is echt om het samen te doen.”   

Intensieve-zorg-verpleegkundige

“Het vergt even tijd om mensen goed te leren kennen; niet alleen de cliënt, maar ook de naasten daaromheen. Het is toch confronterend als ik langskom, alleen al vanwege mijn functietitel. Bij het woord ‘palliatief’ denken mensen soms meteen al aan ‘palliatieve sedatie’, terwijl dat vraagstuk nog helemaal niet speelt. Ik stel mezelf daarom liever voor als ‘intensieve-zorg-verpleegkundige’, omdat die benaming beter aansluit bij hun belevingswereld. Er is zorg nodig, en samen met de huisarts zorgen wij dat die er komt, passend bij de behoeften en de mogelijkheden. Het is heel belangrijk om die wensen zo vroeg mogelijk in kaart te brengen, zodat mensen niet alleen de tijd krijgen om dingen te regelen, maar ook om hun situatie te verwerken.” 

Warm bad

“Het mooie van dit vak is, dat ik met allerlei culturen, religies en achtergronden te maken krijg. Je mag heel dichtbij komen in een moeilijke periode en dat blijft bijzonder. En ja, het is ook zwaar, omdat je afscheid neemt van families met wie je een heel intensief contact hebt opgebouwd. Op het moment dat dát me niet meer raakt, stop ik. De andere kant van die medaille is dat ik echt het verschil kan maken, en dat gevoel deel ik met mijn ‘collega’s’ van de Hospicegroep. Het is zo mooi als cliënten ervaren hoe fijn de zorg in de hospicewoning is, en hoe bevlogen het team van vrijwilligers en professionals. Het is een warm bad, ook voor de partner, en dat is de voornaamste reden dat ik deze zorg volmondig kan aanraden.”